20|08|2014 Galeria Miejsce sztuki44 17:00
MARIAN PILOT – Powieściopisarz i nowelista, autor słuchowisk, dziennikarz i scenarzysta filmowy, działacz ludowy. Pod koniec lat 50. pracował w dziale kulturalnym PAP, a dalej kolejno w redakcji „Wiadomości Filmowych”, „Na przełaj” (kierownik działu kulturalnego), „Tygodnika Kulturalnego” (kierownik działu prozy) oraz redakcji filmów fabularnych Telewizji Polskiej. W latach 2003-2006 był członkiem Rady Nadzorczej TVP. Uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi. Jest laureatem Nagrody im. Stanisława Piętaka za powieść „Sień”, Nagrody im. W.S. Reymonta za twórczość całego życia oraz Nagrody Literackiej Nike za powieść „Pióropusz”. W roku 2012 nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się powieść „Nowy matecznik”, a w 2013 – „Osobnik”.
Tytuł spotkania autorskiego: MAŁE OJCZYZNY – Marian Pilot jest wytrawnym kolekcjonerem zdarzeń i fenomenów wiejskiej rzeczywistości. Pisze o mieszkańcach rodzinnej ziemi, o ich przymiotach i przywarach, wierzeniach i zwyczajach, o nawyku do wytrwałej i sumiennej pracy. W „Pantałyku”, zbiorze opowiadań składających się na rodzinną sagę, realistyczny opis splata się z elementami fantastycznymi nawiązującymi do ludowej mitologii, a umiejętnie odwzorowana gwara tworzy uniwersalny, lecz po gombrowiczowsku odkształcony, obraz wsi. Dla pisarza ważne są wszystkie odrębności, które składają się na tożsamość bohaterów. W odniesieniu do tematu spotkania na szczególną uwagę zasługuje książka „Nowy matecznik”, w której Pilot rysuje opozycję między heroiczną ojczyzną a swojskim, możliwym do przejścia pieszo w jeden dzień matecznikiem. Ojczyzna zostaje tutaj przedstawiona jako konstelacja wolnych mateczników, przestrzeni osobnych i specyficznych. Taką apoteozę odrębności odnajdujemy w „Pióropuszu”, rozgrywającym się w świecie naturalnej mowy, przeciwstawionej językowi poprawnemu, wyuczonemu. Specyficzna odmiana polszczyzny, w jakiej zanurzeni są bohaterowie, przesądza o ich odrębności. Pojawia się też tutaj temat nieobecnego ojca. Niechętny by podjąć się swojej roli staje się on symbolem pustego miejsca w systemie wartości. Z kolei ostatnia książka Pilota „Osobnik” odnajduje w ojcu przyczynę wszystkich nieszczęść rodziny bohatera, który w onirycznej podróży przez wir zdarzeń i obrazów próbuje uwolnić się od własnej tożsamości, oczyścić z narzuconych ról społecznych – męża, ojca, syna – oraz od odziedziczonego po ojcu metafizycznego poczucia winy. Powieść jest przy tym krytyką idyllicznej wizji Polski, mającej jakoby być państwem tolerancyjnym, otwartym, pozbawionym niechlubnych epizodów historii.
Od kilku lat cykl MIEJSCA LITERATURY stanowi jeden z najważniejszych elementów programowych Famy. W tym roku tematem przewodnim będzie zagadnienie domu i różne sposoby jego ujmowania przez literaturę: dom – miejsce narodzin wszelkich potencji, papierek lakmusowy przemian historycznych i kulturowych; rodzina – trauma, wyparcie, oziębłość emocjonalna, narzucone role społeczne, rozpad rodziny; model rodziny – zasada porządkująca czy normująca?; małe ojczyzny – tożsamość wsi i jej mieszkańców, ludowe mitologie, apoteoza odrębności; naród, państwo – ojczyzna wygnańca i uciekiniera, niechlubne epizody, kryzys zaufania do władzy, legislacja terroru; zderzenie tego, co wspólne z tym, co indywidualne; bezdomność duchowa; dekonstrukcja i rekonstrukcja pamięci; fizyczna postać domu – dom/budynek/miasto jako przedłużenie egzystencji jednostek, funkcja sposobu życia, emanacją potrzeb.
Moderator: DAREK FOKS – Poeta, prozaik i scenarzysta. Pracuje w redakcji „Twórczości”, gdzie prowadzi dział prozy. Brał udział w krajowych i międzynarodowych festiwalach literackich i wielokrotnie prowadził warsztaty literackie. Laureat m.in. głównej nagrody w konkursie poetyckim „bruLionu”, Nagrody im. Natalii Gall i – wspólnie ze Zbigniewem Liberą – Nagrody TVP Kultura za książkę „Co robi łączniczka”. Opublikował m.in. „Ustalenia z Maastricht” i „Wielkanoc z tygrysem”. Jego teksty publikowano w Czechach, Holandii, Serbii, Słowacji, Słowenii, USA, Ukrainie i Wielkiej Brytanii. Wydana nakładem ha!art książka „Kebab Meister” uzyskała nominację do Nagrody Literackiej Gdynia 2013. W roku 2014 został laureatem Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius, a jego tom poetycki „Rozmowy z głuchym psem” jest nominowany do Nagrody Literackiej Nike oraz Nagrody Gdynia.
www.fama.org.pl/miejsca-literatury
